حقیقتِ حقوق شهروندی

یکم. در دو دهه اخیر یکی از واژه های مظلوم، واژه حقوق شهروندی بوده است. نگاهی به بزنگاه های انتخاباتی نشان می دهد جریانی تلاش کرده با لطایف الحیل و با هدف کسب قدرت و رای آوری، ژست حقوق شهروندی بگیرد و این شعار را سردست بگیرد ولی در میدان عمل، چیزی عاید مردم نشده است!

تاکتیک این جریان مدعی حقوق شهروندی، ارایه آدرس های غلط به افکار عمومی بوده تا از این رهگذر با هیاهو و شلتاق پاسخگوی کوتاهی و سوء مدیریت خودشان در حوزه اقتصاد نباشند!

به تعبیر ساده تر؛ در پوشش حقوق شهروندی، اغراض سیاسی و جناحی و قبیلگی خودشان را پیش بردند و حتی در دوره ای به اسم حقوق شهروندی، دنبال تطهیر فتنه گران و کسانی بودند که با "تغلب" و تقلای شورش علیه قانون، "فتنه تقلب" را آفریدند!

در دوره دیگری به اسم حقوق شهروندی، پُز اپوزیسیونی دادند و از ارایه کارنامه در حوزه اقتصادی و معیشت مردم فرار کردند و این داستان سر دراز دارد و آنچه مورد اشاره قرار گرفت، فقط و فقط نمونه هایی از انحراف و سوء‌استفاده از حقوق شهروندی بود که پرداختن کامل به آن مثنوی هفتاد من کاغذ است.

دوم. اما سوالی که میان می آید این است که حقیقتِ حقوق شهروندی چیست؟ واقعا کی و چه زمانی و با چه اقداماتی، حقوق شهروندی عملیاتی می شود؟

واقعیت این است که حقوق شهروندی با سیاسی کاری و پز اپوزیسیونی و شعار و وعظ و اندرز و منشورهای پررنگ و لعاب و بدون توجه به متن و دغدغه های حقیقی مردم بدست نمی آید.

حقوق شهروندی یعنی نگذاریم تولید کننده واقعی، از سرناچاری واحد تولیدی خودش را تعطیل کند. حقوق شهروندی یعنی آن جوان جویای کار از رنج بیکاری خلاص شود، آن سرپرست خانواده استرس از دست دادن کار نیم بند خودش را نداشته باشد، آن کارگر زحمتکش چشم به انتظار دریافت دستمزد حداقلی اش برای ماه‌های طولانی نماند، آن مصرف کننده کالا بتواند از خدمات پس از فروش استفاده کند، آن فعال اقتصادی و آن کسبه محترم چرخ کارشان بچرخد، آن خصوصی سازی های مسئله دار متوقف شود، و بالاخره شرایط به گونه ای باشد که رانتخواران و ویژه خواران در چنگ اندازی به حق مردم و بیت المال رسوا شوند.

سوم. این روزها و در دوره تحول قضایی اقداماتی انجام شده است که فراتر از بُعد قضایی، نشانه حقیقتِ حقوق شهروندی است. رصد تحولات و اصلاحات قضایی هر چند میدان وسیع و گسترده ای است که اشاره به ابعاد آن در این مقال نمی گنجد ولی چهار کارویژه ی مبنایی عدلیه به نفع حقوق شهروندی واقعی رقم خورده است که بدین شرح است: الف- حمایت قوه قضاییه از تولید، یک راهبرد موثر در جلوگیری از تعطیلی صدها واحد تولیدی و بیکار شدن هزاران کارگر بوده است.

طی یکسال و نیم گذشته بیش از هزار واحد تولیدی و صنعتی با پیگیری ها و تلاش های دستگاه قضایی به چرخه تولید بازگشتند.

در همین سفر اخیر رییس قوه قضاییه به اردبیل یکی از مسایلی که به جدیت دنبال شده موضوع رسیدگی به وضعیت کارخانه نساجی سبلان اردبیل بود که به‌دلیل عدم پایبندی بانک به تعهداتش پس از تملیک کارخانه به حالت نیمه تعطیل درآمده است و دادگستری استان خواستار اعمال ماده477 و بررسی مجدد پرونده ورشکستگی و تملک کارخانه مورد اشاره شد که مورد موافقت رئیس قوه قضاییه قرار گرفت.

همچنانکه در همین سفر، رییس قوه قضاییه، موضوع واگذاری شرکت کشت و صنعت مغان را در دستور کار قرار داد تا حقی از مردم و کارگران ضایع نشود.

ب- تشدید مبارزه ریشه ای و اساسی با فساد و برخورد قاطعانه و بدون تعارف با مفسدان و دانه درشت ها از دیگر اقدامات قوه قضاییه در دوره تحول بوده که باید آن را آدرس صحیح و واقعی رعایت حقوق شهروندی به حساب آورد.

ج-مقوله دیگری که باید در راستای حقوق شهروندی به حساب آورد؛ جدیت دستگاه قضایی در اجرایی کردن "عدالت آسان" برای مردم است. گسترش دادگاه های آنلاین، خدمات الکترونیکی، نوآوری های حقوقی و قضایی و ... از جمله این تلاش ها است.
د- یکی دیگر از اقدامات مبنایی که باید آن را در پازل حقوق شهروندی دید، عزم عدلیه در ارایه خدمات ارزان قضایی به شهروندان است تا هیچ کس به دلیل فقر یا مشکل مالی از دسترسی به عدالت محروم نماند.

البته گفتنی است که در خیلی از موارد تا نقطه مطلوب شاید‌ فاصله وجود داشته باشد ولی نکته کلیدی این است که این کارها و اقدامات مبنایی دستگاه قضایی، حرکت در مسیر حقوق شهروندی واقعی و صیانت از حقوق مردم است.

*تحلیل گر مسائل سیاسی

انتهای پیام/*

*یادداشت‌هایی که ایصال از روزنامه نگاران، نویسندگان و فعالان سیاسی منتشر می کند لزوماً بیان دیدگاه این رسانه نیست، آراء و نظرات ایصال صرفاً در ستون سرمقاله منتشر می شود.

*ستون تأملات ایصال جایی ست برای نشر آنچه که شاید به مذاق ما خوش نیاید یا به نظرمان برای گوش و چشم و ذهن مان مزاحمت ایجاد می کند؛ تا بیاموزیم، تکثر را بپذیریم و از مطلق انگاری پرهیز کنیم.

حقیقتِ حقوق شهروندی

نسبیت گرایی فرهنگی

ایدئولوژی سیاسی چیست؟

۱۰ پرسش بی‌پاسخ از دکتر ظریف

مجید رضائیان: محدوديت‌های رسانه‌ای برداشته نشود راه‌ حل معقول و منطقی برای سيستم نخواهد بود