اهمیت «زمان» برای دیپلماسی ایران

ايران درهاي گفت‌وگو با ميانجيگران را نبسته و از همان ابتدا اعلام کرده آمادگي دارد براي رسيدن به يک نتيجه منطقي که هم بتواند منافع جمهوري اسلامي و هم منافع طرف‌هاي مقابل را تأمين کند، به مذاکره بپردازد.

مسأله اين است که ايران شروطي براي آغاز گفت‌وگو دارد اما حاضر شده انعطاف‌هايي پيرامون محورهاي گفت‌وگو از خود نشان دهد و اعلام کند که عزمي جدي براي حل مسأله در قالب ديپلماسي دارد.

به نظر تهران، اراده واشنگتن براي حل مسأله از طرق ديپلماتيک مورد شک بوده و ايالات متحده قصد دارد که به اعمال راهبرد «فشار حداکثري» عليه ايران ادامه دهد؛ اين فشار حداکثري چند محور دارد اما اصلي‌ترين هدف اين راهبرد، فرسوده کردن مواضع تهران در بخش‌هاي سياسي و اقتصادي است.

با توجه به اين وضعيت و بي‌اعتمادي فزاينده جمهوري اسلامي به مقامات کاخ سفيد، چندين شرط از سوي تهران در خصوص مذاکره با آمريکا مطرح شد. مهم‌ترين شرط ايران، بازگشت واشنگتن به گروه برجام و به رسميت شناختن حقوقي است که در برجام به رسميت شناخته شده و از جمله آنها مي‌توان به حق غني‌سازي، حق فروش نفت و تجارت آزاد با جهان و لغو محدوديت‌هاي بانکي در مبادلات تجاري ايران اشاره کرد.

يکي از دلايلي که تاکنون ميانجيگري‌ها به نتيجه خاصي نرسيده و نتوانسته شکل دهنده يک توافق جديد باشد، اين است که بسته‌هاي پيشنهادي ميانجيگران اين شرايط را دارا نبوده است. تاکنون گذشت زمان ثابت کرده مواضع ايران تغييرناپذير است و جمهوري اسلامي حاضر نيست از حقوقي که در برجام به دست آورده دست بکشد.

از سوي ديگر اروپا نيز ثابت کرده به‌رغم پيش‌بيني شرايطي براي جبران زيان‌هاي اقتصادي ناشي از تحريم براي ايران، در عرصه عمل نمي‌تواند توفيق خاصي داشته باشد. ايران معتقد است اروپا تلاش مي‌کند وضعيت را در شرايط «فريز» نگه دارد و نگذارد شرايط تغيير کند.

در چنين شرايطي آمريکا بهترين بهره را از زمان مي‌برد؛ چرا که اقتصاد ايران در شرايط مطلوبي قرار ندارد و ادامه اين وضعيت مي‌تواند تنش‌هايي را در جامعه به وجود آورد.

براي ايران اما موضوع فرق مي‌کند، از منظر ايران اين نياز وجود دارد که نفت به فروش رود، چرخ اقتصاد بچرخد و جايگاه کشور در عرصه بين‌المللي حفظ شود. از اين رو تا به‌حال انجام مأموريت‌هاي ميانجيگرايانه از سوي کشورهاي ژاپن، فرانسه و عمان موفقيت‌آميز نبوده و اهداف هيچ کدام از طرفين حاصل نشده است.

سفر وزير خارجه عمان به کشورمان و ديدار او با رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه يک تفاوت جدي با ميانجيگري‌هاي قبلي دارد. اين سفر موضوع ميانجيگري درخصوص روابط منطقه‌اي را در دستور کار قرار داده و تلاش شده تا تفاهمي بر مبناي همکاري کشورهاي منطقه شکل گيرد.

اين طرح پيشتر در قالب «ابتکار صلح هرمز» از سوي ايران مطرح شده بود و معتقدم مي‌تواند در راستاي توسعه روابط منطقه‌اي و کاهش تنش در خليج‌فارس مؤثر واقع شود.

*تحلیلگر مسائل بین‌الملل

انتهای پیام/*

اهمیت «زمان» برای دیپلماسی ایران

نسبیت گرایی فرهنگی

ایدئولوژی سیاسی چیست؟

۱۰ پرسش بی‌پاسخ از دکتر ظریف

مجید رضائیان: محدوديت‌های رسانه‌ای برداشته نشود راه‌ حل معقول و منطقی برای سيستم نخواهد بود