حقوق بشر کجا ایستاده است؟

رئیس جمهوری در صحبت‏‌های دیروز خود در هیأت دولت، در انتقاد از اقدام اروپایی‏ ها از سکوت یکساله‎شان در برابر تحریم‏‌های امریکا گلایه کرده و گفته اینهایی که مدعی حقوق بشر و طرفداری از انسان‌های بی‌گناه، زن، مرد، پیرمرد و کودکان هستند، چرا با صراحت این اقدام امریکا را محکوم نکرده و در راستای جبران آن کاری نمی‌کنند؟

در تحلیل مواضع بحق آقای حسن روحانی که موضع جمهوری اسلامی است باید به این واقعیت اشاره کرد که حقوق بشر هیچگاه نتوانسته در چارچوب مشخص و به طور خالص مورد بحث قرار گیرد و به دور از مسائل سیاسی نقش‌آفرین باشد.

این موضوع همواره در کنار معضلات سیاسی و امنیتی مطرح شده و این بار هم با نقض برجام از سوی طرف‎های توافق ایران در پرونده هسته‌ای مد نظر قرار گرفته است. اما تا زمانی که تحریم در ادبیات منشور سازمان ملل متحد وجود دارد و ذیل فصل 7 آن برای آغاز جنگ هم مشروعیت داده می‎شود و در واقع این سازمان چنین اقدامی را پذیرفته و حتی فراتر از آن رفته و موضوع محاصره اقتصادی را هم عنوان کرده، چگونه باید رعایت حقوق بشر را از مدعیان آن انتظار داشت؟

جوامع بین‌المللی نه تنها هیچ وقت تحریم را ممنوع نکرده‎اند بلکه در مواردی جنگ را هم جایز دانسته‎اند و با چنین رویکردی به نظر می‎آید خودمان باید در داخل به راهکارهایی دست یابیم تا از چنین تنگناهایی رهایی یابیم.

واقعیت این است که حقوق بشر در جامعه جهانی متولی ندارد و تنها وجدان‏‌های بیدار و جامعه مدنی هستند که در دفاع از آن و به انتقاد از رفتارهای ضدبشری برمی‎خیزند. هرچند در برخی موارد شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اقدام به صدور قطعنامه می‎کند و یا نمایندگان ویژه‎ای را برای بررسی حقوق بشر در کشورها تعیین می‎کند، اما آن هم خالی از سیاسی‎کاری نیست.

چرا که همواره به دلیل مخالفانی که جمهوری اسلامی دارد محکوم به همراه نبودن با مکانیزم‌های آن می‎شود. آنها رفتار دولت ایران را از لحاظ حقوق بشری مورد انتقاد قرار می‎دهند و کاری کرده‎اند که در افکار عمومی جهانی به عنوان رعایت‎کننده حقوق بشر شناخته نشده‎ایم.

پس ما باید به چنین موضعگیری‌هایی انتقاد کنیم و هرچند گفته شود که چنین مواضعی کمکی به حل مسأله نخواهد کرد اما اگر حرفی هم نزنیم، می‎گویند منفعلانه عمل کرده‌ایم.

تحریم بدترین جنگی است که انسان‌ها علیه یکدیگر انجام می‏‌دهند. اما متأسفانه اروپایی‏‌ها هیچ وظیفه‎ای در قبال حق حیات ملت ایران برای خود نمی‌شناسند و سازوکار بین‎المللی هم برای آن تعبیه نشده است.

ساختار جامعه جهانی که متکی بر سرمایه‎داری است ضد حقوق بشری است و هر کشوری به دنبال منافع خود می‎رود و واقعاً معلوم نیست که حقوق بشر کجا ایستاده است؟

حال که کشورمان تحت فشار قرار دارد و از سوی دیگر مدعیان حقوق بشر بیکار نشسته و فعل و انفعالات بین‌المللی هم بخش زیادی از انسان‏‌ها را در نظر نمی‎گیرد، باید خودمان به فکر خودمان باشیم و با اتخاذ تصمیم‌های منطقی و عملی از فشار تحریم‌‏ها بر معیشت مردم کم کنیم.

*استاد حقوق بین‎الملل

انتهای پیام/*

حقوق بشر کجا ایستاده است؟

نسبیت گرایی فرهنگی

ایدئولوژی سیاسی چیست؟

۱۰ پرسش بی‌پاسخ از دکتر ظریف

مجید رضائیان: محدوديت‌های رسانه‌ای برداشته نشود راه‌ حل معقول و منطقی برای سيستم نخواهد بود